Không chỉ sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, vợ chồng nghệ nhân trà sen Tây Hồ - Lưu Thị Hiền (hay còn gọi là Hiền Xiêm) còn có 4 đời ướp trà sen Quảng An, Tây Hồ.
Hầu hết, người làm trà sen là các thành viên trong gia đình và người quen, có người đã gắn bó với gia đình hơn 20 năm. Hiện nay gia đình nghệ nhân ở ngõ 12 đường Đặng Thai Mai, phường Quảng An, Tây Hồ (Hà Nội).
“Chỉ có hồ Tây mới có giống sen quý Bách diệp để làm trà. Điểm đặc biệt của loài sen này là bông có nhiều lớp, lớp ngoài cánh to, lớp trong cánh nhỏ, như cánh hoa súng, màu phớt hồng. Tuyệt đối không được ướp trà bằng sen quỳ (loại sen ít cánh, cánh to đều từ ngoài vào trong, loại sen này chỉ để lấy hạt). Dưới bàn tay khéo léo và chuyên nghiệp, các bộ phận của sen được tách riêng rẽ”- Bà Hiền chia sẻ.
Đúng là việc ướp trà sen sen rất khó, đòi hỏi tính tỉ mẩn và bền sức, không nóng vội. Hằng năm, gia đình ông Xiêm bà Hiền đã tạo việc làm cho từ 20- 30 lao động với mức lương từ 5-7 triệu đồng. Hằng ngày, tại số nhà 12 đường Đặng Thai Mai Tây Hồ, lúc nào cũng có khách đến tham quan và đặt hàng, trong đó có các nhà báo đến lấy tin viết bài về trà sen. Nghệ nhân trà sen Hiền Xiêm luôn tươi cười đón khách. Khi tôi hỏi về thu nhập từ trả sen ông Xiêm vui vẻ: “Chúng tôi làm là để giữ nghề truyền thống cho gia tộc và Tây Hồ, chứ không kinh doanh, mặc dù phải hái 2.000 bông sen để ướp 1 cân chè”.
Đem hoa sen về, khâu nhặt, tỉa lấy gạo sen hết sức công phu, tỉ mỉ. Mỗi lần ướp trà được ủ đi ủ lại qua 6 đến 7 lần, mỗi lần ủ cách nhau 3 ngày. Trước khi ủ phải làm mềm trà bằng cánh hoa. Trà mềm rồi thì cho 1 lớp trà rồi một lớp gạo, đợi ba ngày lại lấy ra đảo, lấy rổ sàng hết gạo sen cũ rồi lại thay gạo sen mới. Sau khi ủ xong, mang ra sấy bằng than hoa rồi đóng gói. Tất cả công đoạn làm trà không được dùng quạt hay điều hòa kể cả giữa mùa hè oi nóng. Kiêng cữ không để người mới sinh và phụ nữ đến tháng đi qua kẻo hỏng cả mẻ trà. Sen thường gắn với cái đẹp, có lẽ vì thế nghề làm trà sen thường chọn những người phụ nữ khéo tay.Vào mùa sen, ông bà phải thức dậy từ 3- 4h sáng để đi lấy sen. Bà Hiền cho biết: "Sen phải hái buổi sớm, lúc tinh sương mới giữ trọn được hương thơm và tinh túy của đất trời. Trên mọi miền đất nước, nơi đâu cũng có sen, nhưng không phải nơi nào sen cũng ướp được trà. Sen ướp trà là sen giống gốc hồ Tây. Trồng sen phải chăm sóc, cứ mỗi năm đến độ giêng hai, khi nước trong đầm cạn, ông bà Hiền- Xiêm đầu tư lên tới hàng trăm triệu đồng để chăm bón sen, làm như vậy thì đến chính vụ sen mới nở to, thơm hương, và lâu tàn.
Sở dĩ trà này đắt từ 7 đến 10 triệu đồng/kg, bởi sự cầu kỳ, để làm ra 1kg trà cần 1000- 2000 bông sen. Ngoài ra, mỗi chén trà thực khách thưởng thức còn là sự đúc kết kinh nghiệm của mấy đời trong gia đình. Năm 2014 trà sen Hiền Xiêm TâyHồ đã được công nhận danh hiệu nghệ nhân trà sen số 1 Hà Thành. Tháng 3 năm 2019 nghệ nhân Hiền Xiêm được chính quyền quận và phường Quảng An thông báo, trà ướp sen Tây Hồ là 1 trong 2 đặc sản của TâyHồ (xôi làng Gạ) được đem trao tặng Hội nghị thượng đỉnh Mỹ -Triều. Trà sen Hiền Xiêm ngay sau đó được nhận bằng khen tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ -Triều. Ngày 02/6/2019, gia đình nghệ nhân Hiền Xiêm được mời đến sự lễ vinh danh trong tốp “Nhãn hàng nổi tiếng Hà Nội” đã minh chứng cho tinh hoa trà ướp sen Tây Hồ của gia đình nghệ nhân Hiền-Xiêm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét